تعیین اثربخشی تکنیک ذن بر امواج مغزی در سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی تکنیک ذن بر امواج آلفا در سالمندان مقیم در آسایشگاه کهریزک می‌باشد. پژوهش نیمه تجربی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری تحقیق کلیه سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک تهران در سال 1402 بود ، که از بین آن‌ها 42 نفر (20 مرد و 22 زن) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و بعد از همتا شدن بر اساس سن، جنس و وضعیت شناختی به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند (21 نفر گروه آزمایش و 21 نفر گروه کنترل). ابزارهای استفاده شده در این پژوهش پرسشنامه موکا برای تشخیص اختلالات شناختی خفیف و دستگاه الکتروآنسفالوگرافی بود. ابتدا امواج مغزی هر دو گروه ثبت شد. سیگنال‌ها با استفاده از 19 الکترود دستگاه sienna EEG 40 کاناله ثبت گردید. سپس برای گروه آزمایش 20 جلسه آموزش تکنیک ذن اجرا گردید و مجددا از هر دوگروه EEG گرفته شد. آنالیز بر روی الکترودهای پیشانی، آهیانه، گیجگاهی، پس‌سری و مرکزی با کمک جعبه ابزار EEGLAB در نرم افزار MATLAB انجام شد و توان امواج مغزی آلفا با تحلیل کوواریانس در نرم افزار SPSS26 محاسبه گردید (P<0.05). نتایج نشان داد که توان آلفای گروه آزمایش بالاتر از گروه کنترل بود(P<0.05). سه متغیر وابسته امواج گیجگاهی [F(1,35)= 18,915, p<.001]، پس سری [F(1,35)= 6.835, p<.001]، مرکزی [F(1,35)= 6.674, p<.001] معنادار بودند و مقدار ایتا نشان می‌دهد که تقریبا 35 درصد از واریانس امواج گیجگاهی، 16 درصد واریانس امواج پس‌سری، و همچنین تقریبا 16 درصد از امواج مرکزی بوسیله تاثیرآموزش تکنیک ذن در گروه آزمایش سالمندان قابل تبیین است. اما این روش آموزشی نتوانست در تغییر نمره پیشانی و آهیانه در پس‌آزمون نسبت به گروه کنترل اثر بگذارد.